Finałową listę tytułów nominowanych do Literackiej Nagrody Europy Środkowej Angelus 2023 poznamy we wrześniu, tymczasem przybliżamy 14 książek, które znalazły się na długiej liście. Dziś – Wolna. Dzieciństwo i koniec świata w Albanii, której autorką jest Lea Ypi, albańska pisarka i badaczka. Książka w przekładzie Krzysztofa Środy została wydana przez Wydawnictwo Czarne.
O książce: W Albanii, kraju, który na kilkadziesiąt lat zamknął się szczelnie w swoich granicach, ideały komunistyczne oficjalnie zastąpiły religię, a terror i prześladowania polityczne stały się codziennością. Ale dla Lei to był dom – bezpieczne miejsce, gdzie wszyscy ludzie są równi, sąsiedzi pomagają sobie nawzajem, a dzieci mają zbudować lepszy świat. Z cokołów na swoich młodych wyznawców spoglądali dobrotliwie wujek Stalin i wujek Hoxha.
O autorce: Lea Ypi (ur. w 1979 roku). Albańska pisarka i badaczka. Wykłada filozofię polityczną w London School of Economics. Absolwentka filozofii, literatury i dziennikarstwa na Uniwersytecie La Sapienza. Tytuł doktorski otrzymała w Europejskim Instytucie Uniwersyteckim we Florencji. Za autobiograficzną książkę Wolna otrzymała Nagrodę im. Christophera Ondaatjego, nagrodę magazynu literackiego „Slightly Foxed”, a także nominacje do Nagrody Literackiej Costa, Nagrody Baillie Gifford i Nagrody im. Gordona Burna. Wolna znalazła się również pośród najlepszych książek roku w rankingach pism „The Sunday Times”, „The Guardian”, „Financial Times”, „TLS”, „Daily Mail”, „New Statesman” oraz „The Spectator”.
O tłumaczu: Krzysztof Środa – pisarz, tłumacz, historyk filozofii. Pracował w Instytucie Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk, obronił pracę doktorską o fenomenologii Edmunda Husserla, przełożył kilkanaście książek – większość na temat spekulacji giełdowej. Autor książek Niejasna sytuacja na kontynencie (2003), Projekt handlu kabardyńskimi końmi (2006), Podróż do Armenii i innych krajów (2012) oraz Las nie uprzedza (2016). Laureat Nagrody Literackiej Gdynia (2007) w kategorii eseistyki. Jego ostatnia książka Las nie uprzedza została nominowana do Nagrody Literackiej Nike oraz Nagrody Literackiej Gdynia.
Finałowe 7 książek poznamy we wrześniu. Gala wręczenia Literackiej Nagrody Europy Środkowej Angelus 2023 odbędzie się 14 października razem z galą Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius. Autorki i autorzy książek zakwalifikowanych do finałowej siódemki mogą liczyć na nagrody pieniężne wynoszące 5 tys. zł, będące wyróżnieniem za nominację. Zwycięzca otrzyma tradycyjnie 150 tys. zł. Angelus trafia co roku także do autorki lub autora przekładu na język polski zwycięskiej książki (a w przypadku, gdy laureatem jest pisarz/pisarka z Polski, jury wskazuje tłumacza innej z finałowych pozycji). Nagroda za przekład wynosi 40 tys. zł. Na zdobywcę Nagrody im. Natalii Gorbaniewskiej przyznawanej w plebiscycie internetowym przez czytelników czeka trzymiesięczne stypendium pisarskie we Wrocławiu.
Operator nagrody: Wrocławski Dom Literatury
Fundator: miasto Wrocław