Nieśmiertelny Czechow

Młodzi muszą wydeptać własną ścieżkę – mówił „Gazecie Wyborczej” Andrzej Domalik, który ze studentami Akademii Teatralnej wystawia właśnie spektakl „Sześć portretów z mewą w tle”.

Andrzej Domalik wielokrotnie przenosił na scenę dramaty Czechowa. Tym razem z tekstów rosyjskiego dramatopisarza powstał spektakl dyplomowy.

Anton Pawłowicz Czechow, urodził się w 1860 roku w Taganrogu, zmarł w 1904 roku w Badenweiler. Dramatopisarz, nowelista, klasyk literatury rosyjskiej.  Mistrz „małych form literackich”, w której przeważały obrazki obyczajowe, miniatury z życia urzędników, kupców, ziemian i chłopów, łączące komizm z wyraźnymi akcentami krytyki społecznej.

Znany głównie z dramatów odtwarzających tragizm powszedniej egzystencji zwykłych, przeciętnych ludzi, zazwyczaj pozbawionych woli działania, w których konflikty ukazywał w aspekcie ogólnoludzkim, społeczno-psychologicznym, a zarazem czysto rosyjskim

Pochodził z niezamożnej rodziny kupieckiej. Po ukończeniu gimnazjum w rodzinnym mieście udał się na studia medyczne do Moskwy. Fakultet ukończył w 1884 roku. Jednak zawód lekarza zupełnie go nie interesował. Już jako student medycyny publikował utwory humorystyczne i satyryczne: Śmierć urzędnika (1883), Kameleon (1884), łączące liryzm z ironią. Pisał na ogół krótkie utwory, gdyż jak sam twierdził sztuka pisania jest sztuką skracania, a zwięzłość jest siostrą talentu.

Główna część jego dorobku powstała w długim okresie prowadzenia praktyki lekarskiej, zanim jeszcze jego dzieła przebiły się do szerszej publiczności. Jego nowele były publikowane w tym czasie, ale cieszyły się niezbyt dużym zainteresowaniem czytelników, zaś jego skomplikowanych i trudnych do adaptacji sztuk nikt nie chciał wystawiać. W lipcu 1890 roku udał się w podróż na Sachalin, miejsca zesłania politycznych i kryminalnych skazańców. Efektem wyprawy była napisane przez Czechowa dzieło Wyspa Sachalin, które w Rosji wywołała silny społeczny odzew.

Teatrem interesował się od młodzieńczych lat, kiedy to jako gimnazjalista zabiegał, by go wpuszczono na spektakle teatru zawodowego, zabronione dla młodzieży szkolnej. Przez całe życie pisał felietony teatralne oraz opowiadania z życia rosyjskiej sceny. Jego pierwsza jednoaktowa sztuka Płatonow, została wystawiona w Moskwie, w 1881 i spotkała się z całkowitym niezrozumieniem widowni i krytyków. Wartość jego sztuk odkrył dopiero Konstanty Stanisławski, który premierą Mewy (1898) przyczynił się do rozgłosu Czechowa. Trzy kolejne sztuki pisane na zamówienie MChaT-u (Wujaszek Wania, Trzy siostry, Wiśniowy sad) cieszyły się podobną popularnością co Mewa i są do dzisiaj najbardziej znanymi utworami Czechowa.

fot. wikipedia