Finałową listę tytułów nominowanych do Literackiej Nagrody Europy Środkowej Angelus 2023 poznamy we wrześniu, tymczasem przybliżamy 14 książek, które znalazły się na długiej liście. Dziś – Czepiec, której autorką jest słowacka pisarka Katarína Kucbelová. Książkę przełożyła Katarzyna Dudzic-Grabińska, a wydało Wydawnictwo Ha!art.

O książce: Czepiec to powieść reportażowa i prozatorski debiut uznanej słowackiej poetki i menedżerki kultury Kataríny Kucbelovej. Autorka przez dwa lata jeździła do regionu u podnóża Kráľovej Hoľi w Niżnych Tatrach, by nauczyć się szyć czepiec, część tradycyjnego stroju ludowego, którym mężatki zakrywają włosy. Przy okazji dowiedziała się sporo o życiu w odległej górskiej wsi i wyludniającej się okolicy, ale też o sobie, o kulturze ludowej nadużywanej przez każdą słowacką władzę, o współżyciu z Romami, o stereotypach. Nie robiła zdjęć, nie kręciła filmu, nie nagrywała dźwięku. Słuchała, patrzyła, wyszywała i zapisywała. Wraz ze swoją nauczycielką pogrążała się w pamięci, łączyła strzępy przeszłości z detalami teraźniejszości, a wszystko to na skraju wsi sąsiadującej z romską osadą.

O autorce: Katarína Kucbelová (1979) – słowacka pisarka, poetka i menedżerka kultury. Ukończyła scenopisarstwo i dramaturgię w Wyższej Szkole Sztuk Scenicznych w Bratysławie. Zadebiutowała w 2003 roku tomem poetyckim Duály, następnie ukazały się tomiki Šport (2006), Malé veľké mesto (2008) oraz Vie, čo urobí (2013). W 2020 roku opublikowała debiut prozatorski Czepiec. Jej twórczość jest tłumaczona na języki niemiecki, czeski, węgierski, ukraiński, francuski, bułgarski czy hiszpański.

O tłumaczce: Katarzyna Dudzic-Grabińska (1986) – tłumaczka języków czeskiego i słowackiego oraz reżyserka teatralna. Przełożyła m.in. kilka powieści Jaroslava Rudiša: Grandhotel, Cisza w Pradze, Koniec punku w Helsinkach, Aleja Narodowa i Czeski Raj. Wspólnie z Anną Wanik przetłumaczyła książkę Tomáša Kulki z zakresu estetyki Sztuka i kicz, a razem z Tomaszem Grabińskim powieść Markéty Pilatovej Żółte oczy prowadzą do domu oraz dwie słowackie książki: Miło niemiło Milo Janáča oraz Ucieczka z Auschwitz Alfréda Wetzlera. Jako reżyserka i dramaturżka pracowała m.in. w Instytucie Teatralnym w Bratysławie, Teatrze Polskim w Podziemiu we Wrocławiu i Wrocławskim Teatrze Współczesnym. Obecnie związana z Teatrem Polskiego Radia.

Finałowe 7 książek poznamy we wrześniu. Gala wręczenia Literackiej Nagrody Europy Środkowej Angelus 2023 odbędzie się 14 października razem z galą Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius. Autorki i autorzy książek zakwalifikowanych do finałowej siódemki mogą liczyć na nagrody pieniężne wynoszące 5 tys. zł, będące wyróżnieniem za nominację. Zwycięzca otrzyma tradycyjnie 150 tys. zł. Angelus trafia co roku także do autorki lub autora przekładu na język polski zwycięskiej książki (a w przypadku, gdy laureatem jest pisarz/pisarka z Polski, jury wskazuje tłumacza innej z finałowych pozycji). Nagroda za przekład wynosi 40 tys. zł. Na zdobywcę Nagrody im. Natalii Gorbaniewskiej przyznawanej w plebiscycie internetowym przez czytelników czeka trzymiesięczne stypendium pisarskie we Wrocławiu.

Operator nagrody: Wrocławski Dom Literatury

Fundator: miasto Wrocław