Zmarł Janusz Tazbir

Zmarł profesor Janusz Tazbir. Pogrzeb odbędzie się w środę, 11 maja o godzinie 11.00 na Cmentarzu Komunalnym Północnym w Warszawie – poinformował warszawski Instytut Historii PAN.  Historyk zmarł 3 maja w wieku 88 lat.

Janusz Tazbir urodził się 5 sierpnia 1927roku w Kałuszynie, zmarł 3 maja 2016 roku w Warszawie.
Absolwent Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Warszawskiego. W 1954 r. obronił pracę doktorską, sześć lat później – habilitacyjną. Od 1973 r. był profesorem zwyczajnym. Przez wiele lat pracował w Instytucie Historii Polskiej Akademii Nauk, w 1989 r. został jej członkiem rzeczywistym. Od 1965 r. był redaktorem naczelnym rocznika „Odrodzenie i reformacja w Polsce”. Należał do Pen Clubu oraz Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. Od 1996 roku zasiadał w jury Nagrody Naukowej KLIO. Był również przewodniczącym kapituły Konkursu o Nagrodę i Medal Zygmunta Glogera. Był wiceprezesem Polskiej Akademii Nauk i członkiem Polskiej Akademii Umiejętności.
Był przewodniczącym rady naukowej Polskiego Słownika Biograficznego, a także Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów.

Został uhonorowany tytułem doktora honoris causa Uniwersytetu Opolskiego i Rosyjskiej Akademii Nauk.

Zainteresowania naukowe koncentrował wokół dziejów polskiej tolerancji. Zajmował się również funkcjonującymi w świadomości czytelniczej falsyfikatami historyczno-literackimi (książka Cudzym piórem).

Główne dzieła: Jezuici w Polsce do połowy XVII wieku. Szkice z dziejów papiestwa, Stanisław Lubieniecki, przywódca ariańskiej emigracji, Historia Kościoła katolickiego w Polsce 1460–1795, Państwo bez stosów. Szkice z dziejów tolerancji w XVI i XVII w., Rzeczpospolita i świat. Studia z dziejów kultury XVII w., Bracia polscy na wygnaniu, Szlaki kultury polskiej, Okrucieństwo w nowożytnej Europie, Polska przedmurzem Europy. Jest też autorem szkiców o literaturze, m.in. opracował i wydał antologię Literatura antyjezuicka w  Polsce 1578–1925.

A my polecamy jego książkę „Od sasa do lasa”  (Iskry) – zbiór artykułów i szkiców historycznych obejmujących trzy obszary badań profesora. Pierwszy to istniejący od dawna proceder tworzenia i wykorzystywania falsyfikatów historyczno-literackich – rzekomych pamiętników, listów i relacji. Na ogół były to dzieła historyków i pisarzy zafascynowanych przeszłością do tego stopnia, że podejmowali próby opisu przeważnie wymyślonych sytuacji w językowej i stylistycznej manierze Polaków z minionych epok. Cykl drugi obejmuje studia nad kulturą sarmacką poprzez analizę dorobku kronikarskiego i badawczego autorów takich jak: Jędrzej Kitowicz, Władysław Łoziński, Aleksander Brückner, Jan Stanisław Bystroń czy Stanisław Wasylewski. W trzeciej części książki profesor Tazbir przypomina biografie i dorobek swych ulubionych autorów, m.in. Jana Potockiego, Henryka Rzewuskiego, Józefa Korzeniowskiego, Henryka Sienkiewicza, Marii Dąbrowskiej.

Wnikliwa analiza, błyskotliwy styl i polemiczna pasja Autora nadaje prezentowanym tekstom, oprócz walorów poznawczych, cechy najwyższej jakości prac popularyzujących historię narodową.