W dniach 23 – 26 kwietnia w Warszawie odbędzie się 12. już edycja Święta Niemego Kina – przegląd filmów niemych z towarzyszeniem muzyki wykonywanej na żywo zarówno przez wykonawców z Polski jak i z zagranicy.

W trakcie 4 dni festiwalu zaprezentowanych będzie 10 tytułów, a wśród nich filmy fabularne, dokumenty oraz produkcje dla dzieci.

W tym roku – niezwykła ciekawostka, bo zobaczymy czeską adaptację noweli największego poety czeskiego romantyzmu – K.H. Máchy zatytułowaną „Cyganie” z 1921 roku. Autorem filmu jest słynny reżyser czeskiego kina niemego, Karel Anton. Filmowi akompaniował będzie duet czeskich muzyków alternatywnych: Martin Janíček i Tomáš Procházka, którzy mieszać będą analogową muzykę elektroniczną z akustyczną.

Macha, zapomniany już trochę dzisiaj pisarz urodził się 16 listopada 1810 roku w Pradze. Jego ojciec, po przybyciu ze wsi do czeskiej stolicy, początkowo pracował jako pomocnik młynarza, później został sklepikarzem.

W latach 1824-1830 Macha uczył się w miejskim gimnazjum niemieckim. W domu mówiono po czesku. Po zdaniu matury rozpoczął studia filozoficzne w Pradze. W 1836 roku ukończył prawo i rozpoczął praktykę w Litomierzycach.

Miał stosunkowo częste problemy z policją, ponieważ spotykał się i pomagał polskim powstańcom. Był zachwycony rewolucją francuską. Jego wielką pasją było podróżowanie i zwiedzanie miast. Już w czasie swoich studiów podejmował liczne wyprawy do północnych Czech, w Karkonosze i do Wenecji. Zakochał się w Marince Štichovéj, która niebawem zmarła. Po jej śmierci napisał tragedię Márinka. Grał w Teatrze Kajetańskim (Kajetánské Divadlo), w grupie teatralnej skupionej wokół autora sztuk teatralnych Josefa Kajetana Tyla (1808 – 1856) (z jego sztuki Fidlovačka pochodzi czeski hymn narodowy Kde domov můj (Gdzie mój dom)). W Teatrze Kajetańskim poznał Eleonorę Šomkovą. Ze związku narodził się nieślubny syn. Macha postanowił szybko przygotować się do ślubu. Nie zdążył zrealizować tego zamiaru, zmarł przedwcześnie 6 listopada 1836 roku. Bezpośrednią przyczyną śmierci było wyziębienie organizmu, do którego doszło podczas gaszenia pożaru. W akcie zgonu odnotowano, że przyczyną było zapalenie płuc, możliwe jednak, że w rzeczywistości zmarł na tyfus albo cukrzycę. Pogrzeb odbył się w dniu planowanego ślubu.

Co ciekawe, Macha bardzo śledził  intensywnie polską literaturę romantyczną: „W polskich lekturach Machy, znanych z jego notatników, wyraźnie rysuje się preferowanie przez poetę gatunku powieści poetyckiej. Macha w ciągu mniej więcej dwóch lat przeczytał szereg utworów tego typu. Byty to Grażyna i Kon­rad Wallenrod Mickiewicza, Zamek Kaniowski i fragmenty Sobótki Goszczyńskie­go, Maria Malczewskiego, Wacława dzieje Garczyńskiego oraz z wczesnych utwo­rów Słowackiego najprawdopodobniej Żmija, Hugo, Mnich i Arab. Czytał również utwór Bejram J. Korsaka a także w tłumaczeniu tego ostatniego poety poznał niektóre powieści poetyckie Byrona. Znał także inne, poza wymienionymi, utwory Mickiewicza (m. in. Dziady, Redutę Ordona,Romantyczność) oraz wczesne dra­maty Słowackiego (Mindowe, Maria Stuart). Śledził też polską twórczość kra­jową, szczególnie galicyjską.”