Długa lista Angelusa 2024: „Szare pszczoły”

Finałową listę tytułów nominowanych do Literackiej Nagrody Europy Środkowej Angelus 2024 poznamy we wrześniu. Podczas wakacji przybliżamy 14 książek, które znalazły się na długiej liście. Dziś prezentujemy „Szare pszczoły” ukraińskiego autora Andrieja Kurkowa. Powieść przetłumaczyła Magdalena Hornung, a wydana została przez Oficynę Literacką Noir sur Blanc.

O książce:

Najnowsza powieść Andrieja Kurkowa wbrew temu, co sugeruje tytuł, wcale nie jest o pszczołach, tylko o ludziach oraz o tym, jak wojna i represje polityczne wpływają na ich życie. Tym razem wielka polityka, aneksja Krymu przez Rosję i interwencja wojskowa w Donbasie, stanowią tylko tło, a na pierwszy plan wysuwają się losy małych społeczności i rodzin – ich cierpienie, poczucie zagrożenia i codzienność w cieniu konfliktu.W 2014 roku, kiedy na Ukrainie rozpoczęła się wojna, ze wsi Mała Starohradiwka, znajdującej się między liniami frontu w tak zwanej szarej strefie, wyjechali prawie wszyscy mieszkańcy. Pozostali tylko czterdziestodziewięcioletni emerytowany nadzorca kopalń Siergiej Siergieicz i jego nielubiany od dzieciństwa kolega Paszka Chmielenko, również emeryt. Mimo iż mają zupełnie różne poglądy: jednego odwiedzają separatyści a drugiego – żołnierze z armii ukraińskiej, okoliczności zmuszają ich do pogodzenia się i wspólnego radzenia sobie z trudnymi warunkami życia w przyfrontowej wiosce niemal odciętej od cywilizacji. Dodatkowym zmartwieniem Siergieja są jego pszczoły, które co prawda na razie nie ucierpiały, ale z nastaniem wiosny powinny zostać wypuszczone z uli. Aby ich miód nie miał posmaku wojny, pszczelarz decyduje się przewieźć je gdzieś, gdzie spokojnie będą mogły zbierać pyłek i nektar. Dociera na Zaporoże, które początkowo wydaje się odpowiednim miejscem, jednak po niebezpiecznym incydencie musi je opuścić. Postanawia pojechać na Krym do kolegi poznanego na zjeździe pszczelarzy. Wsiadając do samochodu, nawet nie przypuszcza, że w ciągu najbliższych tygodni zostanie wystawiony na ciężką próbę i nauczy się, że nikomu nie można ufać, nawet własnym pszczołom.

O autorze:

Andriej Kurkow to popularny w kraju i na Zachodzie pisarz ukraiński, którego książki tłumaczone są na wiele języków świata. Umiejętnie łączy w swojej powieści wątki sensacyjne z obserwacją obyczajową i
psychologiczną. Największe walory jego prozy to wartka, wciągająca akcja, subtelny humor i stworzenie
sugestywnego obrazu ukraińskiej rzeczywistości. Polskiemu czytelnikowi znany jest m.in. z Jimiego Hendrixa we Lwowie, Ostatniej miłości prezydenta czy Dziennika ukraińskiego. Notatek z serca protestu.

O tłumacze:

Magdalena Hornung jest tłumaczką języka rosyjskiego i ukraińskiego. Ukończyła studia polonistyczne. Jej
przekłady ukazywały się m.in. w Oficynie Literackiej Noir sur Blanc i Państwowym Instytucie Wydawniczym.
W dorobku ma tłumaczenia dzieł Michaiła Bułhakowa, Michaiła Szyszkina, Andrieja Kurkowa i Romana
Senczina. Współpracuje z kwartalnikiem naukowym „Pamiętnik Literacki”, od początku jego powstania.