„Prowincje ciemności” Zbigniewa Mikołejki w wydawnictwie sic!

Zbigniew Mikołejko: Eseje te są zapisem wędrówek w różne zakola mroku, w różne strefy próbującej osaczyć nas zewsząd ciemności. Nie po to jednak, aby się tam zagubić, aby się zatracić w swoistej „religii” bezradności i grozy. Chodzi raczej o czyhanie na ciemność – o to, aby postępując śladami wielkich mistrzów, takich jak Kohelet, Szekspir albo Rothko, odkryć w niej negatywny warunek naszego „bycia-w-świecie”, potęgujący jego wartość, barwę i sens. I o to wreszcie, by wydobyć z przygodności istnienia, ze zmagania się z nicością, troską i trwogą, niedaremność wszelkich naszych dramatów, wszelkich naszych kłopotów z życiem, naszej – słowem – egzystencjalnej przygody.

Nie da się bez dygotu serca opowiadać o rzeczach ostatecznych, najbardziej mrocznych i do głębi drapieżnych. Ale opowiadać o nich musimy – chcemy tego czy nie. Bytujemy przecież od nicości do nicości – i taki jest nieodparty horyzont naszego losu, naszego zbłądzenia w świat.

„Szekspir jest jednym z tych niewielu, którzy pozwalają widzieć jasno, w bezwzględnym jak skalpel Tulpa objawieniu, to właśnie, z czym nie radzi sobie nasz mętny wzrok – otępiały od codziennej troski i trwogi, histerycznie rozedrgany w nadaremnym oporze przeciw Sein-zum-Tode i skupiony zarazem na bolesnym, wymuszonym tańcowaniu z Bezlitosną. [….] Szekspir jednak inaczej prowadzi nasz wzrok – i nie pozwala trzymać się za ręce. Szekspir wie bowiem, wie brutalnie, podobnie jak jego daleki brat, Kohelet, że kiedy przychodzi koniec, urywa się taniec, urywa się muzyka, i martwe ciała opadają w dół śmierci, w toń śmierci. I, doprawdy, nic więcej, nic więcej”.

Śmierć, zmysły, szaleństwo (i lustro czarnej wody)

Zbigniew Mikołejko (ur. w 1951 r. w Lidzbarku Warmińskim), filozof i historyk religii, eseista; kierownik Zakładu Badań nad Religią i profesor w Instytucie Filozofii i Socjologii PAN, członek Akademii Amerykańskiej w Rzymie (1996), wieloletni wykładowca  różnych uczelni warszawskich. Autor blisko tysiąca publikacji w dziewięciu językach. Ważniejsze książki: Katolicka filozofia kultury w Polsce w epoce modernizmu (1987), Elementy filozofii (siedem wydań, 1998-2008). Mity tradycjonalizmu integralnego (1998), Emaus oraz inne spojrzenia do wnętrza Pisma (1998), Śmierć i tekst. Sytuacja ostateczna w perspektywie słowa (2001), Żywoty świętych poprawione (2001, 2004, 2011), W świecie wszechmogącym. O przemocy, śmierci i Bogu (2009), We władzy wisielca, t. 1-2 (2012-2014), Żywoty świętych poprawione ponownie (2017), Gorzkie żale (2017), Między zbawieniem a Smoleńskiem (2018), Heilsberg, to miasto (w druku). W 2013 roku ukazał się przeprowadzony przez Dorotę Kowalską jego „wywiad-rzeka” pt.Jak błądzić skutecznie. Wyróżniony m.in. srebrnym medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, Nagrodą ACADEMIA (za Najlepszą Akademicką Książkę Humanistyczną, 2015) i Nagrodą Kazimierza Jagiellończyka.