Stando Lubentius Moriar

Przypominamy biografię Stanisława Lubienieckiego pióra Janusza Tazbira – Stando Lubentius Moriar (Iskry).

Od dawna wiadomo, że losy państwa, jak również istniejących w nim wyznań, najlepiej i zarazem najciekawiej można ukazać poprzez życiorysy wybitnych ludzi uwikłanych w historię. Tak się jednak stało, iż część z nich doczekała się nawet paru monografii, podczas gdy innymi nie zajął się żaden z biografii, podczas gdy innymi nie zajął się żaden z biografów. Do tych pominiętych należał Stanisław Lubieniecki. Jego wiek dojrzały przypadł na lata, które śmiało można nazwać polską wojną dwunastoletnią.

Janusz Tazbir urodził się 5 sierpnia 1927 roku w Kałuszynie, zmarł 3 maja 2016 roku w Warszawie.
Absolwent Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Warszawskiego. W 1954 roku obronił pracę doktorską, sześć lat później – habilitacyjną. Od 1973 roku był profesorem zwyczajnym. Przez wiele lat pracował w Instytucie Historii Polskiej Akademii Nauk, w 1989 roku został jej członkiem rzeczywistym. Od 1965 r. był redaktorem naczelnym rocznika „Odrodzenie i reformacja w Polsce”. Należał do Pen Clubu oraz Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. Od 1996 roku zasiadał w jury Nagrody Naukowej KLIO. Był również przewodniczącym kapituły Konkursu o Nagrodę i Medal Zygmunta Glogera. Był wiceprezesem Polskiej Akademii Nauk i członkiem Polskiej Akademii Umiejętności.
Był przewodniczącym rady naukowej Polskiego Słownika Biograficznego, a także Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów.
Zainteresowania naukowe koncentrował wokół dziejów polskiej tolerancji. Zajmował się również funkcjonującymi w świadomości czytelniczej falsyfikatami historyczno-literackimi (książka Cudzym piórem).
Główne dzieła: Jezuici w Polsce do połowy XVII wieku. Szkice z dziejów papiestwa, Stanisław Lubieniecki, przywódca ariańskiej emigracji, Historia Kościoła katolickiego w Polsce 1460–1795, Państwo bez stosów. Szkice z dziejów tolerancji w XVI i XVII w., Rzeczpospolita i świat. Studia z dziejów kultury XVII w., Bracia polscy na wygnaniu, Szlaki kultury polskiej, Okrucieństwo w nowożytnej Europie, Polska przedmurzem Europy. Jest też autorem szkiców o literaturze, m.in. opracował i wydał antologię Literatura antyjezuicka w Polsce 1578–1925.