Litewski spleen

O książce Piotra Kępińskiego Litewski spleen wspominaliśmy już na naszych stronach. Dzisiaj publikujemy fragmenty recenzji.

Piotr Oleksy napisał w Nowej Europie Wschodniej: „Stosunki polsko-litewskie to najważniejszy motyw Litewskiego spleenu, nie brakuje jednak również refleksji o współczesnej litewskiej kulturze, tożsamości i sposobie bycia. Nie jest to niestety ob- raz optymistyczny. Litwini jawią się Kę- pińskiemu jako naród smutny i skupiony na swej przeszłości, którą stara się oswoić. Różne oblicza pamięci historycznej w tej części Europy są kolejnym, ważnym motywem tej książki.
Eseje Kępińskiego charakteryzuje unikatowe połączenie chłodnej analizy i po- etyckiego języka. Dla przykładu warto przytoczyć sposób, w jaki wprowadza on czytelnika w klimat twórczości Renaty Šerelytė: „Alkohol rządzi prowincjami naszego świata. Byli kołchoźnicy w Kiejdanach codziennie drżą na wietrze, krajobraz w podwileńskim Niemieżu to wiek XIX w postaci czystej. Trudno tu spotkać trzeźwego (…). Wszyscy wyglądają tak, jakby przeżyli dekapitację. Nikt nie pokazuje twarzy (…). Nieufność i rozpad rządzą naszymi prowincjami”.
„Brakowało takiej książki jak Litewski spleen. Kępińskiemu udało się powiązać Wielkie Księstwo Litewskie, Starolitwinów, umowę suwalską czy współczesną kulturę litewską w spójny obraz europejskiej prowincji, która skazuje się na wieczną walkę z własną przeszłością. Litewski spleen pokazuje inną Litwę niż ta, którą najczęściej widzimy w naszym kraju. Być może wątki poświęcone współczesnej kulturze litewskiej pozostawiają pewien niedosyt, jednak ów „dziennik lektur” Kę- pińskiego jest znakomitym wstępem do próby zrozumienia naszych północno- -wschodnich sąsiadów”.

W Przeglądzie Bałtyckim o książce pisała Agnieszka Smarzewska: „W swoich recenzjach i esejach Piotr Kępiński jest krytykiem przenikliwym, unika stereotypów, przywołuje konieczny do zrozumienia danego utworu kontekst historyczny i kulturowy. W książce nie brakuje także zabawnych anegdot i słodko-gorzkich wspomnień. „Litewski spleen” sprawdzi się dobrze w roli swoistego przewodnika po współczesnej kulturze litewskiej. Miłośnikom Litwy pomoże uporządkować wiedzę, a dla tych, którzy o Litwie wciąż wiedzą mniej niż o azjatyckim gigancie, będzie doskonałą lekturą na początek”.

Krzysztof Masłoń w Do Rzeczy: „Najciekawsza w lekturze Litewskiego spleenu była dla mnie stosunkowo szeroka prezentacja współczesnej kultury litewskiej, dzieł i twórców – filozofów, historyków, filmowców, pisarzy. Wśród tych ostatnich najgłośniej było ostatnimi czasy w Polsce o Kristinie Sabaliauskaite, autorce Silva rerum. O jej sukcesie pisze Kępiński rzeczowo, bez tej nieznośnej nuty egzaltacji…”