Rosyjska inteligencja według Andrieja Siniawskiego


Rosyjska inteligencja według Andrieja Siniawskiego (Krytyka Polityczna).

W swych amerykańskich wykładach z połowy lat 90. ubiegłego wieku wybitny radziecki dysydent, stawiany w jednym rzędzie z Aleksandrem Sołżenicynem czy Andriejem Sacharowem, nie zostawia na rosyjskich elitach suchej nitki.
Pisze o wyobcowaniu inteligencji ze społeczeństwa, o służalczości wobec nowego porządku politycznego, o pogardzie dla „roszczeniowych” mas. Ci sami bohaterowie, którzy w czasach sowieckich nie wahali się poświęcić swej wolności i pozycji społecznej dla walki o demokrację, prawdę i sprawiedliwość, w rzeczywistości „wolnej” Rosji bez wahania zaakceptowali nie tylko dziką konkurencję gospodarczą i nędzę całych warstw społecznych. Dawni herosi antykomunistycznego oporu gotowi byli poprzeć nawet… zawieszenie demokracji, byle tylko przyspieszyć wolnorynkowe reformy.
Choć autor Opowieści fantastycznych pisze o Rosji początku lat 90., trudno oprzeć się wrażeniu dojmującej analogii inteligenckich losów w całym obszarze postkomunistycznym.

Andriej Donatowicz Siniawski, pseud. Abram Tertz (1925–1997) – rosyjski pisarz, autor manifestów, powieści, opowiadań i satyr, m.in. wydanych po polsku: Sąd idzie, Lubimow oraz Opowieści fantastyczne. W latach 60. za swoją twórczość publikowaną na emigracji został skazany w pokazowym procesie razem z Julijem Danielem pod zarzutem „działalności antyradzieckiej”. W roku 1973 wyemigrował do Francji, gdzie pracował jako wykładowca Sorbony. Inspirował również liczne przedsięwzięcia związane z kulturą niezależną, m.in. almanach „Sintaxis” i współpracował z Radiem Swoboda.