Stenka przeczyta Jonuškaitė

28 czerwca 2017 r. o godzinie 18.00 w Pałacu na Wyspie w Warszawie odbędzie się spotkanie z Birutė Jonuškaitė – litewską pisarką urodzą w Polsce pt. Magia dzieciństwa (i tajemnice serca). Sylwetkę pisarki zaprezentuje Łukasz Janicki, fragmenty jej utworów przeczyta Danuta Stenka, dyskusję poprowadzi dr Bogusław Wróblewski.

Łukasz Janicki tak pisze charakteryzował twórczość Jonuškaitė : „Jonuškaitė jest zręczną malarką najbardziej wyjątkowych, intymnych stanów duszy. Jej opowiadania i powieści można określić mianem „prozaicznej poezji”. Fundamentem są przeważnie zwykłe, codzienne, w sprawozdawczy sposób opisywane wydarzenia. Prosty, realistyczny język sąsiaduje jednak z fragmentami przenikniętymi liryzmem, który dochodzi do głosu szczególnie wówczas, gdy w świadomości bohatera dokonuje się zwrot – gdy doświadcza on swoistego rozbłysku epifanii. Źródłem może być jakieś zmysłowe doznanie, a także ukryte w pamięci wspomnienie. Wówczas intymne przeżycie znajduje wyraz w tekście w postaci symbolicznej – w metaforycznej, mniej lub bardziej rozbudowanej konstrukcji o skondensowanym i niejako zwielokrotnionym sensie. Od niczym niewyróżniającego się szczegółu czytelnicy przechodzą do innej rzeczywistości – naładowanej emocjami, piętrowej, opalizującej różnorodnymi odcieniami”.

Birutė Jonuškaitė – ur. 1959 w litewskiej rodzinie na Sejneńszczyźnie. Poetka, prozaiczka i eseistka. Ukończyła dziennikarstwo na Uniwersytecie Wileńskim. Od 2003 r. pełni funkcję wiceprezesa Związku Pisarzy Litwy. Autorka zbiorów opowiadań: Usprawiedliwić siebie (1989), Pole żyta (1996), Jahreszeiten (1998), Most węży (2002), Jaskółczy list (2007), Zapnij mnie (2011), Kwitnąca cisza (2013), powieści: Ewy nie wygnano z raju (1991), Wielka wyspa (t. I – 1997, t. 2. – 1999), Kupiec skupujący sny o miłości (2007), Tango białych suwaków (2009), Maranta (2015), powieści dla dzieci O ciekawskim Leonku (2007), tomu poetyckiego Dziecko o posiwiałych oczach (2004) oraz zbioru esejów i wywiadów Eksperyment (2005). Jako pierwsza w odradzającej się Litwie zaczęła tłumaczyć twórczość Czesława Miłosza, o którym napisała książkę Nasz poeta (2012). Jej opowiadania tłumaczono na język angielski, polski, gruziński, rosyjski, niemiecki, hiszpański, francuski, słowacki, słoweński i chorwacki. Wiersze i prozę pisaną po polsku publikowała m.in. w „Akcencie”, „Dekadzie Literackiej” i „Toposie”.

Na litewski przekładała twórczość m.in. Jacka Dehnela, Marii Janion, Ignacego Karpowicza, Wojciecha Kuczoka, Janusza Szubera, Wisławy Szymborskiej, Tadeusza Różewicza, Janusza Rudnickiego i Magdaleny Tulli. Pięciokrotnie otrzymała litewską nagrodę literacką za najlepszy utwór prozatorski roku (1989, 1996, 2002, 2006, 2009). Jonuškaitė to od dwustu lat jedyna Litwinka z Polski, która stała się znaną pisarką na Litwie oraz poza jej granicami i nieprzerwanie inspiruje aktywny dobrosąsiedzki dialog literacki polsko-litewski. W 2004 r. przyznano jej Nagrodę Ministerstwa Kultury Litwy za twórczość publicystyczną w dziedzinie kultury, a w 2006 r. nagrodę im. Witolda Hulewicza za pracę na rzecz zbliżenia literatury polskiej i litewskiej. W 2016 r. otrzymała Złoty Krzyż Zasługi RP. Jej najnowsza powieść Maranta zastała wybrana do piątki najwybitniejszych książek litewskich 2015 roku. Ostatnio przełożyła książkę Hanny Krall Król kier znów na wylocie, która ukaże się w przyszłym roku. Będzie to pierwsze dzieło Hanny Krall opublikowane w języku litewskim.