Tadeusz Nowakowski przypomniany

Tadeusz Nowakowski, jeden z najwybitniejszych pisarzy emigracyjnych, autor powieści Obóz Wszystkich Świętych, dziennikarz radia Wolna Europa, zmarł 20 lat temu w Bydgoszczy w wieku 79 lat.

Urodził się w Olsztynie 8 listopada 1917 roku. Studiował polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim. Wziął udział jako ochotnik w kampanii wrześniowej, potem działał w konspiracji. Aresztowany przez gestapo w 1940, został skazany na karę śmierci, zamienioną na obóz koncentracyjny. Był więźniem obozów w m.in. Zwickau i Eling-Vogelsang. Po wyzwoleniu przez aliantów, przebywał we Włoszech i w Anglii.

Publikował w „Wiadomościach”, „Tygodniku Polskim” i „Orle Białym”, pracował w Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa od chwili jej uruchomienia – początkowo pod nazwą Głos Wolnej Polski – 3 maja 1952 roku. Współpracował także z prasą niemiecką, zwłaszcza z „Frankfurter Allgemeine Zeitung” i „Die Zeit”. W latach 1979-1987 wziął udział jako reporter w trzydziestu pielgrzymkach papieża Jana Pawła II. Był członkiem Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie, a także Bawarskiej Akademii Sztuk Pięknych oraz PEN Club Center for Writers in Exile. Ponadto był prezesem Stowarzyszenia na Rzecz Porozumienia Polsko-Niemieckiego oraz inicjatorem Światowego Związku Bydgoszczan.

Do jego najważniejszych dzieł literackich należą wydawane na emigracji utwory: Obóz Wszystkich Świętych (1957), Niestworzone rzeczy (1968), Byle do wiosny 1975), a także W bagażniku Jego Świątobliwości (1981), Volo papale (1982), Boeing świętego Piotra (1986). W roku 1995 planował przeprowadzić się do Bydgoszczy, gdzie mieszkała jego rodzina. Podczas pobytu w tym mieście, zmagający się od lat z ciężką chorobą, pisarz zmarł. Pochowany został na miejscowym cmentarzu ewangelickim.

W Bibliotece Narodowej znajdują się listy Tadeusza Nowakowskiego do innych pisarzy przebywających na emigracji: Kazimierza Wierzyńskiego, Bronisława Przyłuskiego i Aleksandra Janty-Połczyńskiego, ale także do Pawła Jasienicy i Zbigniewa Herberta, ponadto sygnowana autografem wizytówka ofiarowana Irenie Szymańskiej, redaktorce wydawnictwa Czytelnik.