W najbliższym czasie, nakładem Ośrodka Pogranicze, ukaże się świetna powieść słowackiej pisarki  Danieli Kapitáňovej Księga o cmentarzu w przekładzie Izabeli Zając i Miłosza Waligórskiego.

Księga o cmentarzu  to debiut Kapitáňovej, opublikowany w 2000 roku jako dzieło Samko Tala., lekko upośledzonego  umysłowo mieszkańca słowacko-węgierskiego Komarna.Niektórzy z krytyków słowackich dali się nabrać na mistyfikację i mieli pretensje do wydawcy o to, że publikuje bełkot cofniętego w rozwoju zbieracza makulatury. Inni jednak docenili poczucie humoru i niebywały słuch językowy autorki i porównywali Księgę o cmentarzu do Forresta Gumpa, Szwejka .

Jak przekonuje  w nocie wydawca bohaterowi powieści Samkowi Tale bliżej jednak do Oskara Matzeratha z Blaszanego bębenka czy Mariana Osucha – bohatera słynnego dokumentu Krzysztofa Kieślowskiego Z punktu widzenia nocnego portiera.

Kto przeczyta książkę od deski do deski, kto przebrnie do końca przez jej okaleczone zdania, powykręcane słowa i przepadliska hybrydowego stylu, kto wytrzyma przyprawiający o zawrót głowy rytm spiralnej kompozycji, pojmie zabójczo infantylną logikę narracji, przejrzy całą galerię portretów i wysłucha wszystkich opowiastek o komunie i nowym, wcale nie tak wspaniałym świecie, który nastał po niej, ten ujrzy w końcu postać Samka Tale w niepokojącym światłocieniu, niejednoznacznego jak wspomniani bohaterowie Grassa i Kieślowskiego.

Daniela Kapitáňová urodziła się 30 lipca 1956 w Komarnie. Studiowała reżyserię teatralną na Akademii Sztuk Scenicznych w Pradze. Obecnie pracuje w Słowackim Radiu jako redaktor literacki i uczy kreatywnego pisania na Uniwersytecie w Nitrze. Jest również autorką dwóch powieści detektywistycznych Nech to zostane v rodine! (2005) a Vražda v Slopnej (2008).