Notatnik niespiesznego przechodnia

Po raz pierwszy wydany w całości – publikowany wcześniej w latach 1954-1969 na łamach paryskiej „Kultury” – Notatnik niespiesznego przechodnia Jerzego Stempowskiego ukazał się w „Więzi”.

To znakomity zbiór refleksji na różne tematy najwybitniejszego polskiego eseisty XX wieku.

Andrzej Stanisław Kowalczyk pisał w „Zeszytach Literackich”: „Wydanie wszystkich tekstów ukazujących się pod szyldem „Notatnika niespiesznego przechodnia” ułatwia odczytanie intencji Stempowskiego, który był mistrzem form krótkich, fragmentarycznych, lapidarnych. Od Stempowskiego adepci pióra mogliby się uczyć dyscypliny i powściągliwości. Nie są to cnoty w piśmiennictwie polskim rozpowszechnione, wciąż mamy zbyt wiele tolerancji dla napuszonej gadaniny i rozlewności, która tak irytowała Gombrowicza. Zwięzłość i brulionowość miały charakter programowy. Pisarz był bowiem obserwatorem i komentatorem życia, reagował na bieżące wydarzenia, ale nie pozwalał, by objął go i porwał nurt”.

Jerzy Stempowski, ps. Paweł Hostowiec (1893–1969) — eseista, krytyk literacki; jeden z najwybitniejszych twórców polskiej eseistyki, krytyk współczesności i kultury XX wieku, ironiczny obserwator życia literackiego.

A. St. Kowalczyk „Nieśpieszny przechodzień i paradoksy…”: „Należał [Stempowski] do grona twórców duchowej rewolucji, jakiej dokonali pisarze, którym patronowała „Kultura” Jerzego Giedroycia. Wsłuchując się w paradoksalny puls naszego wieku, eseista starał się uchwycić jego zmienny rytm, dać wyraz nowej wrażliwości, autoironicznej i suwerennej”.