Lucian Dan Teodorovici laureatem Nagrody im. Natalii Gorbaniewskiej

Tegorocznym laureatem Nagrody Czytelników im. Natalii Gorbaniewskiej został rumuński pisarz Lucian Dan Teodorovici. Na jego powieść „Matej Brunul” w przekładzie Radosławy Janowskiej – Lascăr. (Wydawnictwa: Amaltea i Oficyna Wydawniczej ATUT) oddano najwięcej głosów w plebiscycie przeprowadzonym na stronie internetowej Literackiej Nagrody Europy Środkowej „Angelus”.

Nagrodę Czytelników im. Natalii Gorbaniewskiej przyznano w tym roku po raz drugi. Jury „Angelusa” ustanowiło ją  pragnąc w ten sposób uczcić pamięć zmarłej w 2013 roku Natalii Gorbaniewskiej, swojej pierwszej przewodniczącej, wybitnej rosyjskiej poetki i tłumaczki, legendy  ruchu dysydenckiego w ZSRR.

Biorący udział w głosowaniu mogli wybierać spośród  siedmiu książek zakwalifikowanych przez jury do finału tegorocznej edycji”Angelusa”. Laureatów nagród  przyznawanych przez jury – Nagrody Głównej i nagrody dla tłumacza poznamy 17 października podczas uroczystej gali „Angelusa”. Transmisję internetową z uroczystości będzie można śledzić na stronie www.angelus.com.pl

 

Lucian Dan Teodorovici – urodził się 17 czerwca 1975 roku. Jest rumuńskim pisarzem, reżyserem teatralnym, scenarzystą filmowym i telewizyjnym, a także redaktorem serii „Ego. Proza” – współczesnej literatury rumuńskiej w wydawnictwie Polirom. Napisał siedem scenariuszy filmowych i był współscenarzystą dobrze przyjętego w Rumunii serialu TV (Animal Planet Show, 2005–2008). Wyreżyserował kilka sztuk teatralnych. Teodorovici jest autorem powieści: Cu puţin timp înaintea coborîrii extratereştrilor printre noi (Tuż przed przybyciem do nas istot pozaziemskich; 1999, 2005), Circul nostru vă prezintă (Nasz cyrk przedstawia państwu; 2002, 2007), Celelalte poveşti de dragoste (Pozostałe historie miłosne; 2009), zbiorów opowiadań: Lumea văzută printr-o gaură de mărimea unei ţigări marijuana(Świat widziany przez dziurkę wielkości skręta; 2000), Atunci i-am ars două palme (Wtedy strzeliłem mu dwa razy w twarz; 2004), a także sztuki teatralnej Unu + unu (+ unu…) (Jeden + jeden (+ jeden…); 2014). Jego książki wydano w USA, we Francji, w Wielkiej Brytanii, Niemczech, we Włoszech, w Hiszpanii, na Węgrzech, w Egipcie, Macedonii, Bułgarii. Powieść Matei Brunul, opublikowana w 2011 roku, zdobyła najważniejsze nagrody krajowe i uznana została za „Książkę Roku”. Przełożono ją na języki: francuski, węgierski, polski, bułgarski, macedoński, turecki. Wszystkim zagranicznym publikacjom towarzyszyły entuzjastyczne recenzje.

Matei_Brunul_okladka_900

Tytułowy bohater powieści Teodorovici -Matei Brunul- to włosko- rumuński marionetkarz, który wraz ze swoją lalką na skutek absurdalnego zbiegu okoliczności staje się ofiarą stalinowskich represji.  Po sfingowanym procesie i torturach w więzieniu w Bukareszcie trafia do rumuńskich obozów pracy. W wyniku nieszczęśliwego wypadku doznaje amnezji – traci pamięć o dwudziestu ostatnich latach swojego życia. Securitate postanawia wykorzystać ten fakt  i  stworzyć z niego  całkowicie oddanego „nowego socjalistycznego człowieka”. Matei Brunul, to znakomity literacko opis  mało u nas znanej rumuńskiej wersji realnego socjalizmu. Autor powieści Lucian Dan Teodorovici we wstępie do polskego wydania pisze:

Kiedy przeanalizowałem uważniej to, co opisuję w książce, zdałem sobie sprawę, że zadanie napisania przedmowy dla polskiego czytelnika również nie jest zadaniem prostym. Chociaż oba kraje łączy ponura komunistyczna przeszłość, to jednak dzielą je inne oblicza tego reżimu. Trudno jest mi na przykład opisać, co oznaczała „reedukacja” w rumuńskim systemie penitencjarnym. Wielokrotnie odnoszę się w książ­ce do tej metody niszczenia nie tylko ciała, ale i duszy. Mówiąc krótko i bez wchodzenia w najbardziej absurdalnei bolesne szczegóły, metoda rumuńskiej „reedukacji” wykorzystywała tchórzliwość części więźniów, których komunistyczny reżim „namaszczał”, dając im nieograniczoną władzę nad innymi skazanymi (zwłaszcza w wię­zieniu w Piteşti, w którym „reedukacja” była wyjątkowo okrutna).