Przypominamy, że  niedawno nakładem wydawnictwa Zysk i S-ka ukazało się nowe wydanie powieści Fiodora Sołoguba Mały bies. Mało u nas znanego, ważnego dzieła z rosyjskiej klasyki.  To naprawdę lektura obowiązkowa!

Ta napisana pod koniec XIX wieku, a wydana po raz pierwszy w 1907 roku, powieść po polsku ukazała się tylko dwa razy. W roku 1916 i 1973 (nakładem PIW). W 2005 roku powstał w warszawskim Teatrze Powszechnym spektakl na jej podstawie, zrealizowany przez Remigiusza Brzyka.

Bohaterem tej sarkastycznej powieści jest pogrążający się w paranoi – Ardalion Pieriedonow, żądny władzy i zaszczytów sadystyczny nauczyciel gimnazjalny. Jak to często bywa, mimo tych dyskwalifikujących przywar, cieszy się zaufaniem zwierzchników i otoczenia. Świat nakreślony w powieści napisanej schyłkowym okresie carskiego imperium odczytywano także jako metaforę państwa. W tym małomiasteczkowym świecie rządzą strach i biurokracja. Wszystkim rządzi „bumaga”. To czyni oczywiście bohatera powieści bezkarnym. Co więcej  cała społeczność miasteczka, składająca się w zasadzie z samych dwulicowych i tchórzliwych kreatur, podziwia Ardaliona, boi się go i zabiega o jego względy.

Fiodor Sołogub (1863–1927) – rosyjski pisarz, tłumacz, teoretyk sztuki i nauczyciel. Był związany z dekadencką filozofią pesymizmu i egzystencjalnego zagubienia, jednocześnie deklarował więź z symbolistycznym kultem sztuki. Był także min. autorem symbolistycznych dramatów, np. Pobieda smierti (1907). Po polsku ukazał się także wybór jego opowiadań: Żądło śmierci (1949) oraz wiersze w Antologii nowoczesnej poezji rosyjskiej (1971).

Fiodor Sołogub, Mały bies, przekład René Śliwowski, Wydawnictwo Zysk i S-ka 2015