Niezwykły „przewodnik” po Berlinie

Berlin jest miastem modnym i często przez Polaków odwiedzanym. Dla tych, którzy chcieliby się głębiej zanurzyć w tkankę miasta i jego historię,  studenci Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego przygotowali ciekawy dwujęzyczny „eseistyczny przewodnik”.

“Berlin. Miasto pamięci” zawiera 20 artykułów poświęconych zarówno tym najbardziej rozpoznawalnym, jak i mniej znanym obiektom  na których piętno odcisnęły nazizm i komunizm. Młodzi polscy historycy, socjolodzy oraz kulturoznawcy stworzyli wyjątkowy przewodnik. Proponują, zamiast banalnej turystyki, refleksyjną wędrówkę po stolicy Niemiec oraz dramatycznym wieku XX.

„Założeniem naszego projektu było zbadanie –piszą we wstępie redaktorki książki, Urszula Cyrynger i Maria Czaputowicz – w jaki sposób pamięć społeczna wyraża się w berlińskiej topografii, m.in. Jakie przesłanie niesie dany obiekt, jakie niósł kiedyś, dlaczego został zbudowany i komu na tym zależało“.

Autorzy bogato ilustrowanego i zaopatrzonego także w stosowne mapy oraz bibliografię przewodnika, skupiają się głównie na dwóch rodzajach miejsc. „Miejsc autentycznych” (np.Brama Brandenburska czy Reichstag ) oraz  „miejsc upamiętnienia” (np. Muzeum Żydowskie, Muzeum Muru)

Jak pisze na swoim blogu profesor Krzysztof Ruchniewicz : Berlin – zdaniem autorów przewodnika – jest przepełniony pamięcią. W ich odczuciu pamięć ta jest „niespójna i różnorodna“. Uzasadniają swoja tezę, spoglądając na nią z różnych płaszczyzn. Jedną z nich są różne podmioty kreujące komemorantywną przestrzeń stolicy Niemiec. Swój udział mają tu instytucje państwowe, ale także inicjatywy oddolne, obywatelskie. Studenci zaobserwowali także inny fenomen berliński. Wiele miejsc o znaczeniu historycznym, często o tragicznym wymiarze, często trywializuje się, zamienia w turystyczną rozrywkę (przykładem jest podział Berlina i jego upamiętnienie.

Książka ukazała się nakładem niemieckiej oficyny Anthea