Mówi Jan Józef Szczepański

 

Ukazuje się właśnie czwarty tom „Dziennika” Jana Józefa Szczepańskiego (WL).

Dziennik wybitnego prozaika polskiego Jana Józefa Szczepańskiego, obejmujący lata 1945-2002 (od wyjścia autora z partyzantki po ostatnie zapisy szpitalne), to nie tylko dzieło literackie o wyjątkowych walorach artystycznych, ale także rzecz o wybitnych walorach dokumentalno-poznawczych, bo portretująca cały okres powojenny do 2002 roku. Jan Józef Szczepański pokazuje, jak wielowarstwowe i barwne było życie w czasach powszechnie uważanych za szare i monotonne.

Czwarty tom Dziennika Jana Józefa Szczepańskiego obejmuje lata 1973-1980. To gorący okres w życiu prywatnym  autora, niezwykle ciekawy także w życiu społecznym i politycznym. Wybór Karola Wojtyły na papieża, strajk w stoczni czy przyznanie Nagrody Nobla Czesławowi Miłoszowi – Szczepański poświęca tym  wydarzeniom dużo miejsca, drobiazgowo je przedstawia i analizuje. Obok wydarzeń historycznych pisarz ukazuje też swoje życie prywatne i towarzyskie, dzielone między dom krakowski, a Kasinę.

Czwarty tom Dziennika udowadnia, że Jan Józef Szczepański należał do najwybitniejszych pisarzy swego pokolenia.

Tomasz Fiałkowski pisał o Szczepańskim: „Wiek dwudziesty to w literaturze polskiej wiek wielkich dzienników – Gombrowicza, Dąbrowskiej, Nałkowskiej, Herlinga-Grudzińskiego. Nieznany dotąd dziennik Jana Józefa Szczepańskiego staje teraz w ich rzędzie. Wyraziste, mocne i świetne pisarsko świadectwo obejmuje całe powojenne półwiecze; na razie poznajemy obraz pierwszej dekady.

Czas odbudowy kraju i wprowadzania nowego ustroju, grozę stalinizmu i nadzieje odwilży oglądamy z perspektywy człowieka, który nie odmawia uczestnictwa w życiu publicznym, ale nie chce sprzeniewierzyć się własnemu systemowi wartości i płaci za to sporą cenę. Wydarzenia historyczne, jak choćby zamknięcie przez władze „Tygodnika Powszechnego” czy Październik ’56, sąsiadują na tych kartach z realiami codzienności, co sprawia, że podczas lektury czujemy klimat tamtych lat.

Dziennik Szczepańskiego to olbrzymi fresk portretujący epokę – i autoportret człowieka niepodległego duchowo, konsekwentnie broniącego swoich racji. Ta książka będzie wielkim powrotem wielkiego pisarza.”

Jan Józef Szczepański, urodził się w 1919 roku, zmarł w 2003. Pisarz, reporter, eseista, scenarzysta filmowy i tłumacz, taternik, podróżnik. Uczestniczył w kampanii wrześniowej 1939 r., pracował w komórce wywiadu aż do 1943 r., kiedy został żołnierzem AK, w 1944 r. walczył w partyzantce. Temu okresowi poświęcił swoją prozę wojenną: opowieść o wrześniowej klęsce (Polska jesień) i opowiadania partyzanckie (Buty), w których mierzy się krytycznie z legendą „leśnych ludzi”.

Po wojnie związał się z „Tygodnikiem Powszechnym” (w latach 1947-1953 był członkiem redakcji), Był ostatnim prezesem rozwiązanego przez władze stanu wojennego ZLP (ten okres udokumentował w książce Kadencja). Był zapalonym taternikiem.

Tłumaczył na polski m.in. prozę Conrada.