Fenomen Karel Kryl

W tym roku obchodzimy 70 rocznicę urodzin i 20 rocznicę śmierci Karela Kryla, słynnego barda Praskiej Wiosny. W Czechach ukazała sie książka Ivany Denčevovej i  Michala Stehlika Fenomén Karel Kryl.

 

Książka powstala na podstawie serii programów wyemitowanych przez Czeskie Radio Plus. O Karelu Krylu, pieśniarzu, poecie, artyście i wreszcie komentatorze politycznym opowiadają jego przyjaciele z kraju i emigracji.

Prawie wszystkie wywiady dotyczą kluczowych punktów biografii artysty. debiutu, krótkiej krajowej sławy, niespodziewanej dla samego artysty emigacji po  powrót do ojczyzny i – wywołujące do dzisiaj kontrowersje – wspólne wykonanie z reżimową gwiazdą Karelem Gottem hymnu na wiecu podczas „Aksamitnej rewolucji” w 1989 roku na placu Wacława.

Oprócz wywiadów w książce zamieszono także eseje. Między innymi analizy piosenek Kryla autorstwa muzykologa Aleša Opekara. Tekst Michala Stehlika o wpływie poszczególnych wydarzeń historycznych  tak na biografię jak i twórczość popularnego także w Polsce pieśniarza i dziennikarza Radia Wolna Europa. Począwszy od stalinizmu, kiedy jako dziecko burżuja, wyrokiem władz mógł ukończyć co najwyżej zawodową szkołę ceramiczną, w której nauczono go produkować cermikę sanitarną, czyli muszle klozetowe. Przez eksplozję popularności w okresie inwazji państw Układu Warszawskiego na Czechosłowację po emigrację i ostatnie lata życia, w których niezwykle ostro komentował „porewolucyjny kształt” Republiki.

Ten złożony „Portret” Karela Kryla uzupełnia tekst Teresy Pavlíčkovej będący efektem kwerendy w archiwach tajnej policji.