W Czechach ukazała się właśnie książka wybitnego eseisty i histotyka sztuki Josefa Kroutvora Setkávání s Bohumilem Hrabalem (Spotkania z Bohumilem Hrabalem). Nie jest to oczywiście pierwsza książka o tym, że ktoś spotkał Bohumila Hrabala. W końcu Hrabal spotykał wielu ludzi a niektórzy z nich te spotkania opisywali.  Ta książka zasługuje jednak na wyjątkową uwagę, ze względu na autora.

Josef Kroutvor Bohumila Hrabala poznał w połowie lat 60. Spotkania z Bohumilem Hrabalem to nie tylko osobista opowieść o wybitnym pisarzu. Walorem tej książki jest także wszystko to co stanowi o sile pisarstawa samego Josefa Kroutvora . Jak choćby znakomita umiejętność wyczarowanie atmosfery miejsca i czasu. Przede wszystkim zaś erudycja, która pozwala autorowi bezbłędnie umiejscowić dzieła Hrabala w konteście  pokrewnych mu zjawisk artystycznych i trendów w światowej sztuce. Ukazać na ich tle jego oryginalność. Taka perspektywa może nas doprowadzić do bardzo interesujących wniosków jak choćby takiego, że „podziemna kultura czeska” z lat 40. , którą współtworzyli min. Hrabal, Egon Bondy, czy przyjaciel Hrabala – malarz i performer  Vladimir Boudnik,  była w dużej części prekursorska wobec głośnych zachodnich „artystycznych odkryć”. Lub też  podążała  równolegle w podobnym kierunku. Takim zjawiskiem był na przykład poetycki „realizm totalny” Egona Bondego, który był bardzo bliski ( i jeżeli chodzi o sposób pisania, i także obyczajowość) poezji amerykańskich Bitników, o których wówczas w roku 1948 jeszcze nikt w Europie, zwłaszcza Wschodniej nie słyszał. Takich smaczków w książce Kroutvora jest sporo.

Niestety  Josef Kroutvor, czytelnikom polskim – i tylko nielicznym – jest znany jedynie z książki „Europa Środkowa. Anegdota i historia”. Ten opublikowany w 1979 roku w emigracyjnym miesięczniku czachosłowackim „Svedectvi” esej  był obok eseju Milana Kundery „Zachód porwany czyli tragedia Europy Środkowej” najważniejszym czeskim głosem w toczonej w latach 80-tych dyskusji na temat środkowoeuropejskiej tożsamości. Po latach zaś można powiedzieć, że o wiele lepiej zniósł próbę czasu, niż ten autorstwa słynnego pisarza.  W Polsce był publikowany dwukrotnie: w antologii czeskiego eseju oraz jako osobna pozycja w przekładzie Jana Stachowskiego w roku 1998.

Ta zaledwie jedyna ksiązka, to zbyt nikła obecność na naszym rynku tego znakomitego eseisty, krytyka sztuki, pisarza i poety. To jedynie promil z jego imponującego dorobku. Być może, przełożenie tej najnowszej książki sprawiłoby, że za sprawą Hrabala polski czytelnik poznałby także Kroutvora? Naprawdę warto.

  Josef Kroutvor, Setkávání s Bohumilem Hrabalem, Pulchra, Praha 2014