Podróż albo rzeź niewiniątek

Podróż albo rzeź niewiniątek. Pamiętnik pół wieku trwającej znajomości z polską, czeską i niemiecką historią 1939-1995 pióra Charlesa Merrilla poświęcony Jamesowi Merrillowi i Jackowi Woźniakowskiemu (Znak). 

Uniwersalna opowieść o złowrogich reżimach, potrzebie wolności i trwania przy humanistycznych wartościach – na przekór historii

Charles Merril: Latem 1939 roku razem z moim najlepszym przyjacielem wynajęliśmy w Paryżu auto, żeby pojechać do Berlina i Warszawy. Skończyłem właśnie pierwszy rok studiów na Harvardzie, gdzie uczęszczałem na znakomite wykłady poświęcone faszyzmowi i komunizmowi; teraz chciałem przekonać się na własne oczy, jak wygląda świat Hitlera. (…) Następnym przystankiem miał być kraj, w którym dotąd nie postawił stopy żaden z członków naszej rodziny – co oznaczało zignorowanie gniewnych ostrzeżeń, że postępuję absolutnie nieodpowiedzialnie, i zamanifestowanie poczucia niezależności osiemnastolatka.

Charles E. Merrill jr (1920–2017) – syn finansisty, miliardera Charlesa Merrilla, brat poety Jamesa Merrilla. Filantrop, humanista, działacz na rzecz demokracji, praw człowieka i tolerancji.

Młodzieńcza fascynacja Merrilla polską literaturą z czasem zamieniła się w podziw dla ludzi zamieszkujących Europę Środkowo-Wschodnią, a przyjaźń z Czesławem Miłoszem czy Jackiem Woźniakowskim pozwoliła lepiej zrozumieć problemy zaprzątające umysły ludzi w czasach gwałtownych przemian – nie tylko w Europie.