Magnetyczna Północ

W wydawnictwie Zeszytów Literackich ukazuje się Magnetyczna Północ – wywiad rzeka, który z Tomasem Venclovą przeprowadziła Ellen Hinsey. Przekład Maryna Ochab. 

Irena Grudzińska-Gross: Magnetyczna Północ to wywiad rzeka przeprowadzony przez poetkę i tłumaczkę Ellen Hinsey. Można się z niego nauczyć historii Litwy i Związku Radzieckiego, ale przede wszystkim poznać bliżej Tomasa Venclovę, jego rodzinę, przyjaciół, wybory życiowe i myśli. Na kartach tej książki spotykamy Josifa Brodskiego i Czesława Miłosza, Borysa Pasternaka i Annę Achmatową, Natalię Gorbaniewską i ojca Tomasa – Antanasa Venclovę. Poznajemy inteligencką Litwę, tak interesującą i barwną. Venclova ma nie tylko wspaniałą pamięć, ale także z uporem prowadzony dziennik i niezwykły talent do rzeczowej i oszczędnej prozy.

Tomas Venclova (ur. w 1937 r. w Kłajpedzie) – litewski poeta, eseista, publicysta, badacz i tłumacz literatury pięknej. Od młodości związany z litewską i rosyjską opozycją antykomu- nistyczną. Absolwent Uniwersytetu Wileńskiego (studia w latach 1954–1960). Mieszkał później okresowo w Moskwie i Leningradzie, w tym czasie poznał Annę Achmatową, Borysa Pasternaka i Josifa Brodskiego. W latach 1966–1971 studiował semiotykę i literaturę rosyjską na Uniwersytecie w Tartu. W latach 70. działał w litew- skim ruchu obrony praw człowieka, współpracując m.in. z Kroniką Kościoła Katolickiego na Litwie. Do 1977 r. mieszkał w Wilnie, na- stępnie, zagrożony represjami, wyemigrował do USA, za co został pozbawiony obywatelstwa przez władze ZSRR. Wykładał począt- kowo, jako profesor wizytujący, na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley. W 1980 r. rozpoczął na Uniwersytecie Yale wykłady z literatury rosyjskiej i literatur słowiańskich. W 1985 r. uzyskał tam stopień doktora, a od 1993 r. jest profesorem języków słowiańskich i literatury.

Przyjaźnił się z Czesławem Miłoszem i poznanym już wcześniej Josifem Brodskim. Związany z polską kulturą i literaturą, jest m.in. od 1983 r. członkiem zespołu redakcyjnego „Zeszytów Literackich”. Tłumaczył polską poezję na język litewski (m.in. Cypriana Kamila Norwida, Czesława Miłosza, Zbigniewa Herberta, Wisławę Szym- borską), jest też autorem monogra i Aleksandra Wata.

(Cyt. za: „Zeszyty Literackie”)