Wydawnictwo Noir sur Blanc zapowiada wznowienie „Srebrnych orłów” Teodora Parnickiego. Na stronach oficyny nie ma na razie okładki. My zamieszczamy reprodukcję wydania „paxowskiego”. 

Powieść historyczna Teodora Parnickiego wydana w 1944 roku w Jerozolimie (wydanie w Polsce: Wrocław 1949). Utwór objęty był w 1951 roku zapisem cenzury w Polsce, podlegał natychmiastowemu wycofaniu z bibliotek.

Srebrne orły to druga powieść w dorobku Parnickiego, a zarazem jedna z najpopularniejszych, o czym zdecydował tematyczny związek z dziejami kształtowania się polskiej państwowości (Parnicki rzadko nawiązywał w swoich książkach do historii Polski) oraz fakt, że jest to utwór zbudowany dość tradycyjnie w porównaniu do późniejszych dokonań pisarza.

Parnicki wkroczył do literatury z programem odnowy powieści historycznej. Postulatowi maksymalnej wierności źródłom i opracowaniom naukowym towarzyszyła ambicja wykorzystania zdobyczy nowoczesnej prozy psychologicznej. W Srebrnych orłach dążenia te znalazły wyraz w samej konstrukcji utworu, przypominającej nieco Cudzoziemkę Kuncewiczowej. Ciągłe opowiadanie zastąpił montaż scen, opisywanych ze stosunkowo niewielkiego dystansu. Autor posłużył się trzecioosobową narracją personalną, główną postacią powieści czyniąc Arona, wychowanka papieża Sylwestra II, a później – opata klasztoru w Tyńcu za rządów Bolesława Chrobrego. Wydarzenia w roku 1015, poprzedzające wybuch kolejnej wojny Chrobrego z Cesarstwem, o których mowa w pierwszych i ostatnich rozdziałach, tworzą fabularną i narracyjną ramę.

Powieść została uznana przez krytykę za najwybitniejsze osiągnięcie wśród utworów podejmujących temat początków polskiej państwowości. Po odwilży 1956 zakaz cenzury cofnięto i do 1975 powieść miała 9 wydań.

Teodor Parnicki, (1908-1988). Urodził się w Berlinie, dzieciństwo i młodość spędził w Rosji, gdzie jego ojciec pracował jako inżynier. Rozdzielony z rodzicami przez rewolucję i wojnę domową, od 1920 r. przebywał w polskim środowisku w Harbinie, gdzie ukończył polskie gimnazjum. W 1928 r. powrócił w kraju. Studiował polonistykę, orientalistykę i anglistykę na Uniwersytecie Lwowskim.

W latach 1941-1943 był attaché kulturalnym ambasady polskiej (rządu w Londynie). W latach 1944-1945 był pracownikiem poselstwa polskiego w Meksyku. W 1967 powrócił na stałe do kraju.

W 1937 ukazał się Aecjusz ostatni Rzymianin, 1944 wyszły w Jerozolimie Srebrne orły, dając początek tzw. powieści piastowskiej. Parnickiego interesowały dzieje kultury i cywilizacji, przełomów i okresów schyłkowych, wzajemnego przenikania się różnych tradycji, komplikacji w procesie poznawania prawdy historycznej.

Twórczość Parnickiego obejmuje prawie 2 tys. lat dziejów ludzkości i niemal cały glob ziemski, choć punktem wyjścia jest cywilizacja śródziemnomorska. Większość powieści Parnickiego skupia się wokół dwóch cykli. Trylogia Twarz księżyca (tomy 1-2 1961, tom 3 1967) zajmuje się związkami i wzajemnym wpływem kultur Bliskiego Wschodu (zwłaszcza Bizancjum) oraz przeżywającego schyłek cesarstwa rzymskiego, w którym rozwija się chrześcijaństwo.

Ten krąg poszerzają i uzupełniają: Śmierć Aecjusza (1966), Koniec „Zgody Narodów” (Paryż 1955, wydanie krajowe 1957), Koła na piasku (1966), Słowo i ciało (1959). Cykl „Nowa baśń” (tomy 1-6, 1962-1970) obejmuje historię nowszą (X-XVII w.), także polską, a w związku tematycznym pozostają z nim: Srebrne orły, Tylko Beatrycze (1962), I u możnych dziwny (1965).

Do kolejnego kręgu, łączącego oba te cykle, należą: powieść Zabij Kleopatrę (1968), wytyczająca kierunek niekiedy fantastycznym koncepcjom historiozoficznym i szukająca analogii kulturowych w skali globu, Inne życie Kleopatry (1969), Tożsamość (1970), Muza dalekich podróży (1970), Przeobrażenie (1973), Staliśmy jak dwa sny (1973), Sam wyjdę bezbronny (1976).

Powieści Parnickiego czynią go jednym z najoryginalniejszych pisarzy XX wieku – nie tylko polskich, ale i w skali światowej. Jego pisarstwo, erudycyjne i nie najłatwiejsze w odbiorze, obejmuje dwa tysiąclecia, zdominowane zostało jednak przez dwa zasadnicze momenty dziejowe: późne cesarstwo rzymskie i narodziny w jego łonie chrześcijaństwa oraz początki państwa polskiego i jego miejsce w ówczesnej Europie.