Pierwsza powieść Jamesa Joyce’a, opublikowana w wydaniu książkowym w roku 1916, w kapitalnym przekładzie Jerzego Jarniewicza, ukaże się w Biurze Literackim w stulecie tego wydarzenia. Portret artysty w wieku młodzieńczym opowiada losy bohatera Ulissesa Stephena Dedalusa. To kolejny tom w nowej inicjatywie wydawniczej „Klasyka z Europy”, dzięki której na naszym rynku pojawiła się już książka Henry’ego Greena (Kochając) w tłumaczeniu Andrzeja Sosnowskiego.

Pierwsza jego powieść – Portret artysty, który opowiada losy pojawiającego się później także w Ulissesie Stephena Dedalusa – przez wielu krytyków i historyków uznawana za prozę przynajmniej w części autobiograficzną, na pierwszy rzut oka przypomina skrzyżowanie klasycznej powieści rozwojowej, „Bildungsroman”, z innym modnym na początku XX wieku gatunkiem, z powieścią o artyście, tzw. „Künstlerroman”.

Takie rozumienie powieści sprowadza odkrywczą przecież prozę Joyce’a do realizacji nieco już przebrzmiałego gatunku. Największą zasługą, jaką autor oddał tym utworem XX-wiecznej literaturze, było pokazanie rozwoju bohatera, jak zauważa w posłowiu Jerzy Jarniewicz, „tylko w języku, bo przecież poza językiem tej powieści nie istnieje Stephen Dedalus, nie istnieją jego mityczne wcielenia ani kolejne stadia w jego osobniczym i artystycznym rozwoju”.

W stosowaniu różnych odmian stylistycznych i gatunkowych w każdym z dziewiętnastu fragmentów powieści, dzięki którym poznajemy poszczególne etapy dojrzewania tego „młodego człowieka” i dzięki którym do głosu dochodzą poszczególne fascynacje literackie głównego bohatera (Dantem, poetami elżbietańskimi czy Walterem Paterem), przede wszystkim tkwi istota tej powieści i zarazem największe wyzwanie dla tłumacza.

Tekst Joyce’a ukaże się w ramach realizowanej przez Biuro Literackie serii „Klasyka z Europy”, mającej za zadanie przybliżenie polskim czytelnikom najwybitniejszych europejskich dzieł literackich. Oprócz wspomnianych książek Henry’ego Greena i Jamesa Joyce’a ukażą się niebawem prozy Tommasa Landolfiego, Phillipa Larkina, Raymonda Queneau i Nathalie Sarraute.