Zdrady, dramaty i triumfy

Książka „Artyści w okupowanej Polsce” Remigiusza Piotrowskiego (PWN) to m.in. historia zapomnianego, a przecież słynnego przed wojną aktora uwięzionego w Auschwitz. Znanej pisarki, która – by związać koniec z końcem – otworzyła sklep z tytoniem.

To historie artystów usługujących w kawiarniach lub występujących na jawnych, licencjonowanych przez Niemców scenach. Reżysera zaangażowanego w pracę wywiadowczą dla Armii Krajowej i piosenkarza śpiewającego na powstańczych barykadach.

Książka przybliża wojenne losy Eugeniusza Bodo, Adolfa Dymszy, Stefana Jaracza, Miry Zimińskiej, Kazimierza Junoszy-Stępowskiego, Witolda Zacharewicza, Romana Niewiarowicza, Czesława Miłosza, Jerzego Andrzejewskiego, Zofii Nałkowskiej, Jarosława Iwaszkiewicza, Ferdynanda Goetla, Tadeusza Gajcego, Andrzeja Panufnika, Henryka Warsa czy Mieczysława Fogga. Przybliża też wojenną dolę wielu innych, dziś już kompletnie zapomnianych aktorów, pisarzy, poetów i muzyków. Opowiada o ich przeżyciach z września 1939 roku, a potem w trakcie Powstania Warszawskiego, o okupacyjnych latach w stolicy i na Kresach, rozmaitych zajęciach, sposobach zdobywania pieniędzy, spotkaniach towarzyskich, codziennych dylematach, troskach, małych radościach i prowadzonej w podziemiu walce.
Żyjąc z dnia na dzień, artyści marzyli o końcu koszmaru lub przeciwnie – czerpali z życia pełnymi garściami. Ich pasje, przedwojenna sława i zawodowe ambicje w zderzeniu z bezwzględną polityką okupantów zeszły na plan dalszy, okazały się nierzadko przekleństwem, innym razem stawały się szansą na ułożenie sobie życia. Postawa wielu z nich do dziś budzi kontrowersje…