Świat zza kontrabasu

 

W Wydawnictwie Literackim ukazuje się książka Jerzego Stuhra „Ja kontra bas”. 

Jerzy Stuhr, wybitny aktor, który dał się poznać czytelnikom jako autor brawurowych opowieści o rodzinie, teatrze, filmie i świecie współczesnym, znów zaskakuje. Upływający czas, odbywane podróże, zawiązywane przyjaźnie, a wszystko w kontekście fenomenalnego monodramu Kontrabasista według Patricka Süskinda, którym Jerzy Stuhr zachwyca publiczność już od trzydziestu lat.

— Na pewno nikt nie gra tego spektaklu dłużej ode mnie. Widziałem Kontrabasistę w wersjach niemieckich i włoskich w okresie wielkiego boomu tego tekstu w latach osiemdziesiątych. Żaden z tych aktorów już nie wykonuje Kontrabasisty, a przynajmniej nic mi o tym nie wiadomo.

W połowie lat osiemdziesiątych, w momencie polskiej premiery, Der Kontrabass był sztuką najczęściej wystawianą na niemieckojęzycznych scenach. Jerzy Stuhr podsumowuje, że do dziś zagrał ten monodram w różnych zakątkach świata ponad siedemset razy. Świat się zmieniał, upływ czasu wymuszał drobne zmiany scenariusza, a aktorska wirtuozeria Kontrabasisty Stuhra niezmiennie zachwycała i nadal zachwyca widownię. Zapytany, co dostrzega w tym spektaklu publiczność, aktor odpowiada – siebie.

— Bohater Süskinda od lat ujmuje publiczność tym, że się nie wywyższa — mówi Jerzy Stuhr. — Staje w jednym szeregu z widzem. Muzyk to artysta, zgoda. Ale muzyk to w tym przypadku również urzędnik zatrudniony na umowę na czas nieokreślony i próbujący się jako-tako wywiązać ze swoich zobowiązań. Dzięki temu przedstawicielom różnych zawodów obecnym na widowni łatwo się wczuć w żywot kontrabasisty niż na przykład w rozterki Hamleta.

Tekst Kontrabasisty jest tragikomicznym traktatem o kondycji artysty i człowieka w ogóle, lustrem, w którym przegląda się Stuhr–artysta i Stuhr–człowiek. Na kartach książki Ja kontra bas opowiada o sobie, o sztuce aktorskiej i ogromnej pasji, która pozwoliła utrzymać przedstawienie na scenie przez tyle lat. O premierach i codzienności, o nagrodach i ciężkiej pracy, o wsparciu rodziny, chorobach i wyzdrowieniu. Nie pomija najważniejszych spraw współczesnego świata, które obchodzą go tak, jak jego gra i sztuka.

Jerzy Stuhr (ur. 18 kwietnia 1947 w Krakowie) – aktor filmowy i teatralny oraz reżyser,  jeden z najwybitniejszych i najpopularniejszych aktorów polskich. Do szkoły średniej chodził w Bielsku-Białej. Ukończył polonistykę na Uniwersytecie Jagiellońskim oraz Wydział Aktorski krakowskiej Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej. Jest ojcem aktora Macieja Stuhra oraz artystki, malarki Marianny Bończa–Stuhr.

Po  ukończeniu PWST został zaangażowany do pracy w Teatrze Starym, z którym pozostał związany aż do 1991 r. Jerzy Stuhr jest laureatem wielu prestiżowych nagród, zarówno za role sceniczne, jak i filmowe. W latach 80. występował we Włoszech i za wspaniałe opanowanie języka włoskiego i jakość interpretacji w 1982 r. otrzymał nagrodę krytyki dla aktora zagranicznego w Italii. Jerzy Stuhr pracuje jako wykładowca w krakowskiej PWST, w latach 1990–1997 oraz 2002–2008 był rektorem tej uczelni.

W 1994 r. Stuhr zadebiutował jako  reżyser filmu Spis cudzołożnic. Obraz spotkał się zdobył uznanie krytyków, a także zaowocował kilkoma nagrodami. Sławę reżyserską ugruntował zrobiony trzy lata później film Historie miłosne. Stał się on przebojem polskich kin, a także był wielokrotnie nagradzany na światowych festiwalach. Od 1998 r. Jerzy Stuhr jest członkiem Europejskiej Akademii Filmowej przyznającej Felixy.

W  2011 roku  zagrał rzecznika prasowego Watykanu w filmie Habemus papam.  Po przebytej operacji i leczeniu choroby nowotworowej powrócił do pracy aktorskiej (Czechow 32 omdlenia, Teatr Polonia)  i reżyserskiej w teatrze (Gogol, Rewizor dla Teatru Telewizji, 2014) oraz w filmie (Obywatel, 2014).

Jerzy Stuhr jest autorem kilku cieszących się ogromną popularnością książek, w tym: Sercowej choroby (Czytelnik 1992); książki wspomnieniowej Stuhrowie, historie rodzinne (Wydawnictwo Literackie 2008) i dziennika Tak sobie myślę… (Wydawnictwo Literackie 2012). W 2014 roku nakładem WL ukazała się przygotowana wspólnie z córką książka dla dzieci zatytułowana Kto tam zerka na Kacperka?