30 września 2015 o godz. 18.00 w Żydowskim Muzeum Galicja w Krakowie obędzie się wernisaż wystawy „YIVO w Wilnie”.

Do drugiej wojny światowej Wilno pozostawało ważnym centrum żydowskiej kultury, nauki i literatury. Tam urodził się autor komentarzy do Talmudu Eliahu ben Szlomo Zalman – Gaon Wileński; tam żyli i tworzyli klasycy literatury jidysz, Mosze Kulbak i Abraham Suckewer. O Wilnie mawiano, że jest Jerozolimą Północy, utarło się nawet powiedzenie: „zarobić jedź do Łodzi, po mądrość – do Wilna”.

Dlatego właśnie w Wilnie w roku 1925 powstał Żydowski Instytut Naukowy (YIVO), który zajmował się badaniem historii, kultury i sztuki; integrował środowisko i wywierał znaczny wpływ na życie intelektualne społeczności żydowskiej w Europie Środkowo-Wschodniej. Członkami honorowymi rady Instytutu zgodzili się zostać wybitni uczeni o światowej sławie. W roku 1940 Instytut przeniesiono do Nowego Jorku, gdzie działa do dziś.

Wystawę poświęconą działalności YIVO w Wilnie będzie można oglądać w Żydowskim Muzeum Galicja. Część eksponatów jest prezentowana publicznie po raz pierwszy. Jednym z nich jest list członka honorowego Komitetu YIVO Alberta Einsteina skierowany do kolegi i członka rady Instytutu, historyka Szymona Dubnowa oraz władz YIVO.